Leczenie wad zgryzu za pomocą ruchomych aparatów ortodontycznych stosowane jest głównie u dzieci, najczęściej pomiędzy 4 a 12 rokiem życie. Zdarza się jednak, iż ta metoda leczenia ortodontycznego może być stosowana także w przypadku starszych pacjentów. Najczęściej ruchome aparaty ortodontyczne stosowane są w korekcji niewielkich wad ortodontycznych. Do głównych zalet stosowania tej metody należą wygoda, komfort obsługi oraz niska cena.
Zalety i wady ruchomych aparatów ortodontycznych
Ruchome aparaty ortodontyczne są bardzo popularnym narzędziem wykorzystywanym do leczenia różnego rodzaju wad zgryzu, szczególnie u najmłodszych pacjentów. Najczęściej wykonane są z akrylu, sprężyn, klamer i łuków śrub. Klamry mają za zadanie utrzymanie aparatu ruchomego we właściwym miejscu na zębach. Aparat ruchomy może skorygować wady zgryzu m.in. poszerzyć łuk zębowy, przechylić, wychylić lub przesunąć konkretny ząb a w niektórych przypadkach nawet odpowiednio ustawić szczęki względem siebie.
Najczęściej wymieniane zalety aparatów ruchomych ortodontycznych to łatwa obsługa, prostota w utrzymaniu ich higieny, wysoka dostępność, korzystna cena a w wielu przypadkach możliwość otrzymania częściowej refundacji z NFZ. Największą zaletą aparatów ruchomych jest możliwość ich samodzielnego zdejmowania przez pacjenta w dowolnym czasie, np. podczas jedzenia.
Niestety stosowanie ruchomego aparatu ortodontycznego nie jest wolne od wad. Jeżeli pacjent nie będzie utrzymywał odpowiedniej dyscypliny i nie będzie stosował się do zaleceń ortodonty to proces leczenia będzie znacznie wydłużony a nawet niemożliwy do finalizacji. Ponadto ruchome aparaty ortodontyczne nie nadają się do leczenia niektórych wad zgryzu i są mniej precyzyjne od aparatów stałych.
Jakie wady można wyleczyć ruchomym aparatem ortodontycznym?
Zdejmowany, ruchomy aparat ortodontyczny najczęściej wykorzystywany jest do korygowania stosunkowo niewielkich wad zgryzu. Ta metoda nie daje pełnych możliwości obracania zębów, dlatego niektórych wad nie da się w ten sposób wyleczyć. Ruchome aparaty ortodontyczne są najbardziej skuteczne w przypadku korygowaniu wad zgryzu wykrywanych w okresie rozwojowym u najmłodszych pacjentów.
Do najczęściej wymienianych wskazań stosowania ruchomych aparatów ortodontycznych należą:
- młody wiek pacjenta, są szczególnie efektywne w leczeniu wad zgryzu u dzieci pomiędzy 4 a 12 rokiem życia,
- niewielka wada ortodontyczna, szczegółowo określona przez ortodontę w planie leczenia,
- mieszane zęby – stałe oraz mleczne,
- korekta wady zgryzu w okresie rozwoju,
- możliwość noszenia aparatu według ścisłych zaleceń lekarza ortodonty,
- charakter dziecka umożliwiający gotowość do systematycznego stosowania aparatu oraz współpracy z lekarzem.
Ruchomy aparat ortodontyczny jest skuteczny w leczeniu różnych wad zgryzu, mogą być to także wady o charakterze wrodzonym. Warto jednak pamiętać, iż nawet 80% wszystkich wad leczonych ruchomym aparatem ma charakter nabyty – dochodzi do nich w pierwszych latach życia dziecka. Najczęściej wymienianymi czynnikami przyczyniającymi się do powstawania krzywego ustawienia zębów są: stosowanie nieodpowiednich smoczków, nadmierne ssanie kciuka, a nawet oddychanie wyłącznie przez usta. Wady zgryzu mogą powstać także w wyniku nieleczonej próchnicy, która dotyka dzieci z mlecznymi zębami.
Podsumowując, ruchome aparaty ortodontyczne są dobrym rozwiązaniem w przypadku najmłodszych pacjentów borykających się z wadami, które według oceny ortodonty da się wyleczyć tym nieinwazyjnym sposobem. Największą zaletą ruchomych aparatów jest ich stosunkowo niska cena, możliwość ich samodzielnego wyciągnięcia i założenia w każdym momencie oraz wysoka skuteczność pod warunkiem, że są stosowane ściśle według zaleceń prowadzącego lekarza ortodonty.
