Monitoring ciśnienia jest konieczny w rolnictwie oraz w przemyśle chemicznym, energetycznym i farmaceutycznym. Szczególną rolę odgrywa jednak w przemyśle spożywczym wykorzystującym procesy termiczne, takie jak pasteryzacja i sterylizacja, do wydłużania przydatności do spożycia niektórych produktów.
Monitoring ciśnienia w przemyśle
W przemyśle stosuje się różne metody pomiaru ciśnienia. Popularne są manometry mechaniczne, których zasada działania sprowadza się do odkształcania membran lub tzw. rurek Bourdona pod wpływem ciśnienia. Inne popularne typy tego rodzaju przyrządów to czujniki piezoelektryczne (pod działaniem ciśnienia na powierzchni materiału pojawiają się ładunki elektryczne) oraz tensometryczne (ciśnienie prowadzi do zmiany wymiarów przewodnika elektrycznego, a to z kolei skutkuje zmianą rezystancji).
Należy podkreślić, że monitoring ciśnienia pozwala przykładowo w porę wykryć nieszczelność instalacji czy też kontrolować pożądany poziom cieczy w zbiorniku. Inny przykład to detekcja przeciążenia podnośnika – dzięki prawidłowej pracy czujnika ciśnienia, możliwe jest unieruchomienie podnośnika przez system zabezpieczający i zapobiegnięcie jego uszkodzeniu.
Rola monitoringu ciśnienia na przykładzie przemysłu spożywczego
Właściwy przebieg procesów technologicznych w przemyśle spożywczym jest uzależniony m.in. od temperatury oraz ciśnienia. Inne istotne czynniki to m.in. masa substancji, wilgotność czy stężenie roztworów. Temperatura decyduje o niszczeniu drobnoustrojów oraz o nadawaniu produktom pożądanego smaku i konsystencji, a ciśnienie jest ściśle powiązane z temperaturą. Z tego względu rejestrator temperatury i ciśnienia będzie elementem usprawniającym przebieg procesów oraz redukującym straty produkcyjne. Wysokiej jakości rejestrator temperatury i ciśnienia stosowany w przemyśle spożywczym pośrednio wpłynie m.in. na smak, właściwości odżywcze oraz okres przydatności do spożycia poszczególnych artykułów.
Współczesne rejestratory ciśnienia
Do utrwalania wyników pomiarów służą rejestratory, które w sposób automatyczny zapisują dane. Współcześnie najczęściej mamy do czynienia z zapisem cyfrowym, który całkowicie wyparł zapis analogowy (na papierze). Cyfrowy rejestrator ciśnienia pozwala na przechowywanie historii pomiarów i jej analizę. Jedną z zalet cyfrowych rejestratorów jest również fakt, iż użytkownik „na wyjściu” otrzymuje wynik na wyświetlaczu, co ogranicza ryzyko wystąpienia błędów w odczycie. Klasycznym tego przykładem jest tzw. błąd paralaksy, wynikający ze spoglądania na podziałkę przyrządu pod nieodpowiednim kątem.
Jak wybrać i zainstalować rejestrator?
Decydując się na konkretny czujnik ciśnienia barometrycznego, należy zwrócić uwagę na kilka podstawowych czynników. Do najważniejszych cech przyrządu pomiarowego należy zakres pomiarowy, czyli różnica pomiędzy najwyższą i najniższą wartością, którą przyrząd nie jest w stanie wykazać, oraz klasa niedokładności, która informuje o tym, jaki błąd pomiaru jest dopuszczalny. Rejestrator ciśnienia powinien być ponadto wyposażony w obudowę chroniącą podzespoły przed zawilgoceniem oraz wykazywać odporność na wibracje i zakłócenia elektromagnetyczne. Warto też zwrócić uwagę na to, czy konstrukcja rejestratora sprzyja jego łatwemu czyszczeniu.
W momencie, gdy instalujemy czujnik ciśnienia barometrycznego, powinniśmy wybrać lokalizację, która wyklucza ryzyko silnych wstrząsów. Ponadto, jeżeli czujnik doprowadzamy za pomocą przewodu, kable nie powinny być naprężone i mocno zagięte.
Legalizacja aparatury pomiarowej
Właściwa praca przyrządów pomiarowych powinna być okresowo weryfikowana. Z tego względu należy zwracać szczególną uwagę na to, czy stosowana aparatura pomiarowa nadal ma aktualny okres legalizacji. Legalizacja to potwierdzenie poprawnego funkcjonowania i wysokiej dokładności pracy przyrządów pomiarowych. W Polsce dokonuje jej Główny Urząd Miar.
Podsumowując, monitoring ciśnienia i temperatury ma istotne znaczenie dla prawidłowego przebiegu rozmaitych procesów technologicznych. Szczególną uwagę należy poświęcić doborowi, instalacji oraz legalizacji przyrządów, dokonujących ich pomiaru.
